آیا صنایع دستی کرمان را می شناسید؟ - مجله سفرنامه ترکیه

معرفی صنایع دستی کرمان

فرش و قالی

قالی کرمان احتیاجی به معرفی ندارد. نه تنها در ایران، بلکه در دنیا، این قالی معروفیت خاصی دارد؛ اما چرا؟ تفاوت قالی ها در دو چیز خلاصه می شود: جنس مواد به کار رفته در ساخت و بعلاوه طرح و رنگ آن. پشم های مرغوبی که در بافت قالی کرمان به کار می فرایند، چنان کیفیتی دارند که باعث شده تا قالی این شهر، به داشتن عمر طولانی معروف باشد. در تعریف قالی کرمان همین بس که می گویند با گذشت زمان، درازمدت، قدرت و عیار خود را بیشتر نشان می دهد. بعلاوه این قالی ها در طرح هایی با سبک خاص طراحی می شوند که نقطه تمایز آن ها با دیگر قالی های کشور است.

گلیم کرمان

گلیم کرمان، چنان ارزشمند است که سازمان یونسکو، روستای دارستان کرمان را به اسم دهکده گلیم در دنیا ثبت نموده است. این امر نشان از قدرت گلیم بافی این استان پهناور در خطه جنوبی کشور دارد.

جاجیم

جاجیم در حقیقت یکی از زیراندازهای دو رویه و بدون پرز است که در نقاط مختلفی از کشور درست می شود؛ اما تفاوت جاجیم کرمان با سایر موارد، همچون همان گلیم و فرش کرمان، در جنس و کیفیت اشک و پنبه ای است که در آن به کار می رود.

گبر دوزی

گبر دوزی یکی از هنرهای بسیار قدیمی و مخصوص کرمان است که در آن، با استفاده از نخ های ابریشمی، طرح هایی روی پارچه دوخته می شود. این طرح ها، در شکل های گوناگونی دوخته می شوند، اما در گذشته، بیشتر از طرح های پرندگان و طبیعت استفاده می شد. در حال حاضر گبردوزی نه تنها در تزیین لباس عروس، بلکه در دوخت رومیزی، کوسن و روبالشی هم به کار می رود.

شال بافی

شال بافی کرمان یکی دیگر از هنرهای معروف این شهر است. این هنر به حدی معروف است که پادشاهان ایرانی، آن را بسیار می ستودند. دوران قاجار، دوران اوج استفاده از این هنر بوده است و از صنایع دستی شال بافی، بیشتر از سایر صنایع استفاده می شده است. محصولات شال بافی از برترین سوغاتی های کرمان به تعداد می فرایند.

خورجین بافی

خورجین هنوز هم در کشور و به وسیله عشایر استفاده می شود و اگر حتی گذرتان هم به کرمان یا استان های همجوار آن خورده باشد، کیسه های دوخته شده از پشم های رنگی و گاهی موی بز را پشت حیوانات دیده اید. برای کسانی که در پی داشتن کیسه های متفاوت در خانه خود هستند، خورجین می تواند یک انتخاب منحصربه فرد باشد.

آجیده دوزی

حتی اگر اهل هنر و صنایع دستی هم نباشید، محال است که بتوانید آجیده دوزی را نادیده بگیرید. این یک هنر بسیار قدیمی ایرانی است که قدمت آن به زمان هخامنشیان برمی شود. در آجیده دوزی، از پارچه های نخی، پنبه ای، مخمل، ساتن و کتان برای دوخت محصولات مختلفی از جمله کلاه، بقچه، کوسن و رومیزی استفاده می شود.

پته دوزی

پته دوزی کرمان یکی از اصیل ترین و قدیمی ترین هنرهای بافتنی در کرمان است که باید گفت فقط در همین شهر و استان می توان اصل آن را پیدا کرد. این هنر به نوعی سوزن دوزی ایرانی به شمار میرود که در آن با استفاده از نخ های پشمی یا کرکی رنگی، طرح هایی روی پارچه هایی به نام عریض دوخته می شود. این طرح های دوخته شده می توانند برای تزیین وسایل از جمله رومیزی، سجاده و جانمازی استفاده شوند. نکته جالب توجه این است که روی مقبره شاه نعمت الله ولی هم از روپوش پته دوزی استفاده شده است.

هنر دیگری به نام عریض بافی هم وجود دارد که در حقیقت همان دو خطه پته دوزی روی پارچه های عریض است. این هنر فقط مخصوص به کرمان بوده و در هیچ یک از شهرهای دیگر، نمی توانید همچون آن را پیدا کنید.

قلم زنی

قلم زنی یکی از دیگر هنرهایی است که کرمان هم توانسته در آن، حرفی برای گفتن داشته باشد. قلم زنی شامل ایجاد طرح هایی روی ظروف مسی و نقره است. البته باید گفت که این هنر در کرمان، نسبت به سایر شهرها از جمله اصفهان، قدمت بیشتری دارد.

سایر صنایع دستی کرمان

صنایع دستی در کرمان فقط مختص به فرش و جاجیم و پته دوزی نیست. بسیاری از این صنایع دستی، در خانه های روستایی بافته و فراوری می شوند؛ به همین دلیل، شاید کمتر مورد توجه دیگران قرار بگیرند. ترمه بافی یکی از هنرهای اصیل و قدیمی است که برخی از مورخان، مهد آن را شهر کرمان می دانند. حصیر بافی، هنری دیگر از صنایع دستی است که با استفاده از شاخه های خشک و در هم تنیدن آن ها، کلاه یا زیر اندازهایی فراوری می شوند. سیس بافی هم هنر دیگری است که در تهیه محصول آن، ازگیس خرما استفاده می شود. بیشتر محصولات مانند پادری، زیرانداز و سبد، به نوعی سیس بافی هستند.

مشبک کاری هم هنر دیگری است که در آن، طرح هایی را روی چوب یا دیگر محصولات، به صورت شبکه ای از سوراخ ها ایجاد می نمایند. خوس دوزی هم دیگر هنر قدیمی کرمان است که در آن، با استفاده از الیاف طلا و نقره، طرح هایی روی پارچه ایجاد می شوند.

جمع بندی

مواردی که تا اینجا معرفی کردیم، تنها بخشی از مهم ترین صنایع دستی کرمان بودند. کرمان حتی در صنعت خوراکی هم محصولات فراوانی در بازار دارد. اگر می خواهید با تمامی محصولات و صنایع دستی کرمان به طور کامل آشنا شوید، می توانید در بلاگ وچری؛ اطلاعات بسیار جامعی را از هر صنعت شامل قدمت، تاریخچه و چگونگی ساخت آن ها، پیدا کنید.

بعلاوه اگر در پی محصولات اصیل کرمان، بدون احتیاج به سفر به این شهر هستید، وچری این امکان را برای شما فراهم نموده است. وچری یکی از کامل ترین فروشگاه های آنلاین صنایع دستی است که چنین محصولاتی را از تمامی شهرهای ایران، با ضمانت اصالت و برترین قیمت، به فروش می رساند.