جایگاه ایران در حوزه حمل و نقل کجاست؟، تامین لاستیک و روغن دغدغه کامیون داران - مجله سفرنامه ترکیه

به گزارش خبرنگاران؛ تاریخ تحولات صنعت حمل و نقل در کشور، روز های سرنوشت سازی بوده که نقش مشخص کننده ای در انسجام شبکه حمل و نقل کشور داشته است. 26 آذرماه سال 1361، از شمار چنین روز هایی است.

حمل و نقل جاده ای به عنوان یکی از مهم ترین عرصه های حوزه های اقتصاد حمل و نقلی کشور به شمار می رود، به طوری که حدود 90 درصد از جابه جایی های کالا و بار، از طریق این بخش انجام می شود و در صورتی که مسئله ای برای این حوزه رخ دهد، حوزه حمل ونقل کشوری از پای می افتد. بنابراین توجه به این حوزه و نوسازی ناوگان جاده ای باید به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف وزارت راه و شهرسازی به شمار برود.

ایران در بخش حمل و نقل ریلی جهان با 11هزار و 100 کیلومتر خط ریلی در بین 148 کشور در رتبه 26 قرار گرفته است. همچنین در بخش حمل و نقل جاده ای، ایران با 214 هزار کیلومتر در حوزه حجم جاده ای و حجم بزرگراهی به ترتیب دارای رتبه 26 و 21 در جهان است.

مهم ترین بخش حمل و نقل یک کشور مربوط به بخش دریایی است که طبق آمار های جهانی ایران با 739 کشتی در بخش تجارت جهانی دارای رتبه 30 در بین کشور های جهان است و بالاتر از دانمارک، کانادا، مکزیک، امارت متحده عربی و آلمان قرار گرفته است.

در چند ماه گذشته یکی از مهم ترین مسائلی که برخی از کامیون داران با آن ها روبرو هستند، پرداخت عوارض مازادی است که باید پرداخت کنند. این مشکل در پی بروز اختلافات مرزی بین دو کشور ارمنستان و آذربایجان به وجود آمده است، بنابراین کامیون داران ایرانی برای رفتن به ایروان از مرز نوردوز باید دوبار برای ورود به خاک آذربایجان عوارض پرداخت کنند و مسائلی در این زمینه برای آن ها در ماه های گذشته به وجود آمد.

البته چندی پیش هیئتی ایرانی از وزارت راه و شهرسازی به ارمنستان سفر کردند و در نهایت برای حل این مشکل مذاکرات و توافقاتی بین دو کشور صورت گرفت.

بسکمک از کامیون داران در طول سال های گذشته علی رغم افزایش هزینه ها بدون هیچ چشم داشتی اقدام به جابه جایی کالا و بار از شهر های مختلف می کردند، اما به دلیل دلالی های بسیار زیادی که در این حوزه وجود داشت، نه تنها کرایه های افزایش نیافت، بلکه با مسائل بسیار زیادی از جمله کمبود لاستیک و کمبود بار نیز روبرو شدند.

کمبود لاستیک و روغن همچنان در صدر مسائل کامیون داران

چندی پیش احمد کریمی دبیر انجمن کامیون داران به خبرنگاران اعلام کرده بود که هنوز بخش عمده ای از کامیون های وارداتی از گمرک ترخیص نشده و امیدوار هستیم دولت و سازمان راهداری اقدامات لازم را در جهت نوسازی کامیون ها انجام دهند.

او همچینن از کمبود و گرانی روغن و لاستیک هم گلایه کرد و گفت: با وجود افزایش قیمت لاستیک و همچنین روغن، بسکمک از کامیون داران در شرایط کرونایی توانسته اند در بخش حمل کالای اساسی اقدامات موثری انجام دهند این در حالی است که دولت باید در این نیاز اساسی رانندگان همکاری لازم را انجام دهند.

کمبود ناوگان در بخش حمل و نقل کشور

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده در بخش حمل ونقل با مشکل کمبود ناوگان روبرو هستیم و برنامه داریم که این موانع و مسائل را با منابعی غیر از منابع دولتی تامین کنیم.

قاسمی ادامه داد: در بخش هوایی شرایط ناوگان چندان مناسب نیست، سن ناوگان بالا و تعداد ناوگان به مقدار نیست. همچنین در بخش ریلی نیز با وجودی که حدود 15 هزار کیلومتر راه آهن داریم، اما به کریدور های اصلی متصل نیستیم و در بخش ناوگان ریلی نیز کمبود هایی وجود دارد که باید تلاش کنیم تا به شرایط مناسب دست یابیم.

او گفت: مقرر بود تا30 درصد حمل بار و مسافر از طریق ریل انجام شود که هم اکنون این ظرفیت زیر 18 درصد است.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در بخش جاده ای کار های خوبی اجرا شده است که باید تداوم یابد و تقویت شود تا بتوانیم در این حوزه حمل و نقلی به توان مناسبی دست یابیم.

بر این اساس وزیر راه و شهرسازی سکاندار اصلی وزارت راه و شهرسازی از شرایط حمل و نقل کشور ناراضی است و در ابتدای روز های کاری که 10 فرمان در حوزه حمل ونقل و مسکن ارائه کرده بود.

قاسمی درباره نهضت جامع حمل و نقل گفت: در این بخش متولی معاونت حمل و نقل است که باید در همکاری باسازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران اقدام را اجرایی و عملیاتی کند. اقدامات موردانتظار این بخش نیز شامل تکمیل طرح جامع حمل و نقل و نقشه راه عملیاتی سازی آن مبتنی بر زمان بندی مشخص، تدوین نقشه راه بهبود کیفیت ناوگان حمل و نقل در چهار بخش، تدوین نقشه اقدام کریدور های بین المللی و هاب های لجستیکی، تدوین برنامه عملیاتی برای کاهش تلفات با افزایش ایمنی راه های کشور، و تکمیل پروژه های نیمه تمام راه روستایی است.

وزیر راه و شهرسازی همچنین در همان روز ها در یک برنامه گفته بود توسعه حمل ونقل و اجرای مگا پروژه های آن مانند ساخت راه آهن تهران-مشهد، راه آهن تهران-قم-اصفهان، ساخت آزادراه ها و ... را از طریق جذب سرمایه های داخلی و خارجی و با روش هایی مانند تهاتر با نفت، BOT و... در دستور کار خود قرار داده و برای سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور فرش قرمز پهن می کند.

انعقاد قرارداد خرید تضمینی راهی برای خودکفایی

اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران گفت: سمت و سوی تولید داخل رو به پیشرفت است. برای تحقق خودکفایی، تولید داخل بر مبنای سفارش داخل باید صورت گیرد.

شاکری گفت: اگر موضوع خرید تولیدات داخل از طریق شرکت ها و نهاد های دولتی خودش را نشان بدهد، بهای تمام شده قطعات داخلی کاهش، کیفیت افزایش و رقابت ایجاد می شود.

او ادامه داد: برخی از قطعات به ویژه قطعات متحرک اصلی منجر به افزایش قیمت تمام شده تولید داخل می شود که در مقایسه با مشابه خارجی صرفه اقتصادی ندارد که با این وجود نه تنها بازار داخل باید از کالا های تولیدی مملو باشد بلکه باید به صادرات هم توجه جدی شود.

عضو کمیسیون عمران گفت: با وجود آنکه هزینه تولید برخی قطعات واگن بالاست، بنابراین شرکت های دانش بنیان باید از بازار خرید اطمینان خاطر داشته باشند که انعقاد قرارداد منجر به تشدید فعالیت این شرکت ها می شود. همواره نهاد های نظارتی از جمله مجلس هم باید ورود کنند تا مشابه کالا های تولید داخل وارد نشود.

قرارداد 1500 دستگاه کامیون با شرکت های داخلی

همچنین بمانا معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای در گفت و گو با خبرنگاران با اشاره به انعقاد قرارداد در رابطه با نوسازی ناوگان حمل و نقل گفت: برای نوسازی ناوگان تا به امروز اقدامات بسکمک زیادی انجام داده ایم به طوری که قراردادی که در حال حاضر داریم، 15 هزار دستگاه است که 1500 دستگاه قرارداد تولید داخل برای کامیون تا به امروز منعقد شده است.

او ادامه داد: بیش از 19 هزار دستگاه اتوبوس مینی بوس و سواری بین شهری قرارداد آن ها منعقد شده که قیمت خودرو ها طبق قرارداد با کارخانه ها بیش از 3 هزار میلیارد تومان است.

بمانا گفت: برای 19 هزار دستگاه قرارداد منعقد شده و از سوی دیگر هم حدود 80 درصد قیمت این ناوگان از طریق تسهیلات پرداخت می شود که سازمان راهداری از منابع خودش 6 درصد تا 9 درصد تسهیلات یارانه پرداخت می کند.

معاون حمل و نقل سازمان راهداری ادامه داد: این تسهیلات 18 درصد را متقاضی پرداخت می کند که 6 درصد در قالب یارانه است.

او گفت: شرکت های حمل و نقل با سود 4 درصد این 80 درصد را تسهیلات می گیرد و مابقی را دولت می دهد یا خود کارخانجات کمک می کنند.

معاون حمل و نقل سازمان راهداری گفت: حدود 30 درصد از مینی بوس ها و بیش از 50 درصد از خودرو ها فرسوده هستند، به عبارتی یک سوم خودرو های کشورمان فرسوده است که باید نوسازی شوند.

برنامه ششم چه تکلیفی برای حمل و نقل داشت؟

مهم ترین تصمیم برنامه ششم توسعه در بخش حمل و نقل که بخش زیرساخت های جاده ای را هم در برمی گیرد، راه اندازی صندوق توسعه حمل ونقل بوده که اساسنامه تشکیل این صندوق پس از تصویب هیئت وزیران وارد شورای نگهبان شده است. طبق سند برنامه ششم، دولت می تواند صندوق توسـعه حمل و نقل را بـا سرمایه اولیه 19 هـزار میلیـارد تومان از دارایی های خـود کـه در اختیـار وزارت راه و شهرسازی، سـازمان هـا و شـرکت های تابعه و وابسته به آن قرار گرفته است، راه اندازی کند.

مانند سایر برنامه های توسعه، راه های روستایی در اولویت بهسازی و احداث قرار دارند و در برنامه ششم توسعه هم تامین و تخصـیص اعتبـار مـورد نیـاز جهت احداث، بهسازی و آسفالت و نگهداری راه های روستایی روستا های بـالای بیسـت خانوار جمعیـت و منطقه ها عشایری تا خاتمه اجرای قانون برنامه آمده است.

از این رو براساس تکلیف قانونی و برآوردهای اجرا شده برای نگهداری راه های روستایی باید 20853کیلـومتر راه روستایی دارای روکش، بهسازی و نگهداری شـود که در برنامه سال 97، بـا توجـه بـه اعتبـارات ملـی اعلام شده، حدود 2000کیلومتر پـروژه تعریـف و در دستور کارقرار گرفت.