در بورس املاک و مستغلات چه خبر است؟ - مجله سفرنامه ترکیه

به گزارش خبرنگاران به نقل از رویداد24 ، از تیرماه امسال پس از کش و قوس های فراوان بالاخره بورس املاک و مستغلات تشکیل شد تا بسیاری از سازمان ها همچون بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید، ستاد فرمان امام (ره)، تامین اجتماعی، بانک ها و ... املاک منقول و غیرمنقول مازاد خود را وارد بازار سرمایه نمایند و آن را به فروش برسانند.

براساس این طرح، عرضه املاک در واقع در راستای قانون برطرف موانع فراوری انجام می گردد. طبق این قانون، شرکت های دولتی تا سرانجام امسال فرصت دارند املاک و دارایی های مازاد خود را به فروش برسانند و اگر سریعا برای این موضوع اقدام ننمایند مشمول اقتصادیات های سنگین خواهند شد. شنیده ها حاکی از این است که بعضی از بانک ها کوشش دارند تا به سرعت املاک و دارایی های خود را به نقدینگی تبدیل نمایند.

طرح راه اندازی بورس املاک و مستغلات براساس بند 19 سیاست های اقتصاد مقاومتی، شفاف سازی و جلوگیری از زمینه های بروز رانت و فساد در اقتصاد اجرایی شده است و بستری است که مردم بتوانند بر فرآیند فروش اموال دولت و بیت المال نظارت داشته باشند. با این وجود بعضی از ناظران بازار مسکن بر این باورند که این طرح نه تنها به سود این بازار نیست بلکه با توجه به شرایطی که بازار بورس دارد، قیمت املاک در نتیجه راه اندازی این بازار افزایش پیدا خواهد نمود و سرمایه مردم دستمایه کسب سود عده ای خواهد شد.

بورس املاک و مستغلات سازو کاری مانند سایر بورس ها از جمله بورس کالا و سهام دارد. در بورس مسکن، شرکت ها و سازمان های دولتی املاک و زمین های مازاد خود را به فروش می رسانند و مردم نیز می توانند با پرداخت مبلغی که سقف آن معین شده است، سهمی از زمین و املاک را خریداری نمایند. در این شرایط وقتی مردم نقدینگی راکد خود را وارد بازار بورس می نمایند هم بودجه به دولت برای تامین هزینه ها داده می گردد، هم وزارت مسکن و انبوه سازان آغاز به ساخت مسکن برای افرادی که مسکن دارند می نمایند و هم این که به خریداران سهام مسکن سود داده می گردد.

البته ابهام و انتقاد های بسیاری در این زمینه وجود دارد. یکی از ابهام های بورس ایران نبود شفافیت است و بسیاری از شرکت و سازمان های حاضر در بورس شفافیتی از هئیت مدیره و ارزیابی دقیقی از سهامایشان وجود ندارد. از سوی دیگر اقدام دولت مبنی بر فروش املاک و زمین ها نیز امری نادرست به نظر می رسد. زیرا دولت به جای فروش املاک خود، باید تدابیری بیاندیشد تا بتواند از دارایی های خود درآمد زایی کند.

جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا با اشاره به این موضوع که تا یک ماه آینده با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، مسکن در بورس کالا پیش فروش می گردد گفت: بورس کالا به دنبال جلب منافع از بازار سرمایه برای تامین اقتصادی ساخت مسکن است و بر همین اساس به دنبال عرضه اوراق سلف موازی استاندارد هستیم. عرضه این اوراق به افراد امکان می دهد تا براساس پولی که در اختیار دارند، اقدام به پیش خرید مسکن نمایند.

مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالا ادامه داد: پیش خرید مسکن در چارچوب بورس کالا صورت میگیرد و بورس کالا تضمین ها را از طرفین دریافت میکند و افراد میتوانند با خیالت راحت اقدام به پیش خرید مسکن نمایند. افراد میتوانند به صورت متری و در قالب هر واحد هر متر مربع مسکن خریداری نمایند. افراد میتوانند هر واحد از صندوق را خریداری نمایند و در صورت سررسید به واحد مورد نظر خود دست یابند. در مقابل اگر تا سررسید اوراق احتیاج به پول داشتند، میتوانند واحد این اوراق را به فروش برسانند. این اوراق یک سبدگردان دارد و فرد هر زمان بخواهد، میتواند پول خود را دریافت کند.

طرح بورس املاک و مستغلات یا همان مسکن نیز همانند سایر طرح ها و پروژه های دیگر موافقان و مخالفان خود را دارد که هریک براساس دیدگاه ها و دورنگاهی که دارند، نظرات موافق و مخالف خود را مطرح می نمایند.

نماینده اتاق بازرگانی در شورای عالی بورس در موافقت با طرح بورس مسکن میگوید: راه اندازی بورس مستقل املاک و مستغلات می تواند به تامین اقتصادی و فراوری انبوه مسکن با قیمت تمام شده مناسب یاری کند. شاخص های مختلف نشان می دهد که رونق در بخش ساختمان با رونق یا رکود کل اقتصاد، ارتباط دارد و از طرفی موضوع مسکن برای مردم نه تنها اقتصادی بلکه موضوع اجتماعی است. دولت هم حجم انبوهی از املاک و طرح های نیمه تمام دارد که قرار بود آن ها را برای بهره برداری و مولدسازی به بخش خصوصی واگذار کند.

حسین سلاح ورزی در ادامه می گوید: راه اندازی بازاری به عنوان بازار املاک و مستغلات می تواند امکان تامین اقتصادی به وسیله صندوق پروژه ها برای تکمیل طرح های نیمه تمام دولت را فراهم کند و از سوی دیگر برای مردم فرصتی برای پیش خرید در بستر شفاف است.

محمدرضا رضایی کوچی نماینده مجلس، اما صراحتا با این طرح مخالفت دارد و معتقد است عرضه مسکن در بورس کار اشتباهی است، زیرا در حال حاضر بورس شرایط عادی ندارد و هر چیزی که وارد بورس می گردد، به دلیل نقدینگی بالا در کشور به قیمت غیرواقعی خرید و فروش می گردد.

رییس کمیسیون عمران در ادامه توضیح خود می گوید: ورود زمین و ملک در بورس باعث افزایش قیمت مسکن می گردد. عمده علت گرانی مسکن به خاطر گران بودن قیمت زمین در کشور است. پس دولت به جای عرضه زمین های دولتی در بورس، آن را در اختیار انبوه سازان و مردم قرار دهد تا در نهایت قیمت تمام شده مسکن پایین آید. ما در مجلس در طرح دو فوریتی به دنبال عرضه زمین های دولتی به مردم هستیم تا جلوی افزایش قیمت مسکن گرفته گردد.

علیرضا توکلی معاون توسعه کانون های نهادهای سرمایه گذاری، در گفت و گویی در این باره به رویداد 24 می گوید: بورس اصولا جایی برای معامله دارایی های همگن است. به طور مثال شرکتی داریم به اسم ایران خودرو که سهام آن به چند میلیارد قطعه تقسیم و به فروش می رسد و کسی که سهام آن را می خرد در سود و زیان و دارایی های آن شرکت دخیل است. اما درخصوص کالا و دارایی هایی مانند مسکن انقدر خوشبین نیستم که بازار متشکلی در بورس بتواند ایجاد کند. کار مثبتی که بورس می تواند انجام دهد، در زمینه تامین اقتصادی است. یا در جایی دیگر بورس در زمینه ایجاد اولویت برای دریافت تسهیلات مسکن یاری نموده است. قبلا بانک مرکزی به صورت سنتی این کار را انجام می داد.

توکلی ادامه داد: درباره فروش زمین و ملک در بازار بورس مسکن خیلی خوشبین نیستم که بتواند به بازار مسکن یاریی کند.

این کارشناس بازار بورس و سرمایه در ادامه با بیان اینکه بورس مسکن نمی تواند تاثیری روی قیمت مسکن بگذارد و قیمت مسکن تابع مسائل دیگری است، توضیح داد: اصولا بازار ها چه سنتی و چه بورسی، به تنهایی باعث افزایش قیمت نمی شوند. نقدینگی، تورم، رشد نهاده های فراوری، رشد تقاضا برای مسکن و ... از عوامل رشد قیمت مسکن هستند و صحیح نیست که آن را به بازار ها ربط بدهیم. اتفاقا بازار باعث کارایی بیشتر و شفافیت بیشتر می گردد. به نظرم این مدلی که معین قیمت صورت می گیرد می تواند اقدام خوبی باشد مانند سایت دیوار و شیپور که فقط معین قیمت در آن ها انجام می گردد و عملا خرید و فروشی نمی گردد و معامله بیرون از آن فضا انجام می گردد، همین بازار ها می تواند یاری نماینده باشد.

این کارشناس بازار بورس و سرمایه ادامه داد: در همین مدتی که قیمت های مسکن از روی سایت دیوار برداشته شد به یکباره قیمت مسکن افزایش پیدا کرد. علت این است که بعضی از بنگاه های ملکی از دانش کم ملکی مردم کاملا سوء استفاده می نمایند و هر قیمتی که مد نظرشان است و به نوعی قیمت های غیرواقعی را مطرح می نمایند. در چنین سامانه های از جمله بازار بورس مسکن، قیمت ها قابل مشاهده است و فروشندگان قیمت های واقعی و منطبق بر یکدیگر را اعلام می نمایند؛ همین مسئله باعث کارایی بیشتر می گردد و اصلا افزایش قیمت مسکن را به همراه ندارد.

توکلی با بیان اینکه به عقیده من بورس مسکن باعث جمع آوری نقدینگی جامعه نمی گردد، گفت: اگر بازار زمینه نقد شوندگی را داشته باشد یعنی شما بتوانید به سرعت خرید و فروش داشته باشید، باعث جذب سرمایه می گردد. معتقدم بر مبنای ملک می توانیم ابزاری ایجاد کنیم، مثال ساده این است که شرکت سرمایه گذاری ایجاد کنیم و این شرکت تمام پول خود را ملک خریداری کند. از آنجایی که این بازار هنوز تشکیل نشده است و جزئیات و اطلاعات کافی درباره آن در جامعه وجود ندارد، ما به عنوان کارشناس نمی توانیم توصیه ای به مردم برای حضور یا عدم حضور در این بازار داشته باشیم.