شوخی تلخ بانکداری بدون ربا ، چگونه بانک ها جیب مردم را خالی کردند؟

به گزارش مجله سفرنامه ترکیه، کنترل نقدینگی بانک ها می تواند کاهش قابل توجهی از رشد تصاعدی نقدینگی را به دنبال داشته باشد، اما مسئولان دولتی و بانکی به جای تدبیر آسان ترین راه یعنی خلق پول و اعتبار را به کار می گیرند.

شوخی تلخ بانکداری بدون ربا ، چگونه بانک ها جیب مردم را خالی کردند؟

گروه مالی خبرنگاران- محمد دنیاگیری؛ بعد از انقلاب مخالفت های کاملاً جدی با ربوی بودن بانک انجام شد، اما کم بودن وقت برای قانون گذاری موجب شد قوانین آن طور که باید و شاید ربا زدایی نگردد.

ایرج توتونچیان، استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی یکی از طراحان قانون عملیات بانکداری بدون ربا است که دراین باره می گوید: دو اشکال اساسی در این قانون وجود دارد اول اینکه ربا و مصادیقش در قانون تعریف نشده و این حیل در ربا و دور زدن شرع را آسان می نماید دوم در بعضی ماده های قوانین آمده بانک ها می توانند که در حقیقت باید ذکر می شد بانک ها مکلف اند.

بعد از خصوصی شدن بانک ها در سال 77 بعضی از بنگاه های مالی که بانکداری را سودی سرشار می پنداشتند هم وارد این عرصه شدند.

ورود بنگاه ها در مسائل بانکی باعث شد که دیگر بانک از وظیفه اصلی اش که تأمین، تجهیز و تخصیص منابع به فراورینمایندگان و بخش های مولد است فاصله بگیرد و وارد میدان رقابت با فراوری گردد.

فقهی نبودن بانکداری در ایران

توتونچیان معتقد است که سود علی الحساب فقط با مقداری تغییر نام توسط محلل ها، فقهی شده است؛ در سال 1362 که قانون عملیات بانکداری بدون ربا تصویب و اجرایی شد طبق گفته نویسندگان طرح، قرار شد به مدت پنج سال این قانون اجرایی گردد و پس ازآن دوباره بازبینی گردد اتفاقی که تا به امروز رخ نداده است!

سید عباس موسویان عضو شورای فقهی بانک مرکزی در این رابطه می گوید: اینکه بگوییم بانکداری ما کاملاً ربوی یا کاملاً اسلامی است اشتباه است. ما در مقام قانون و ابلاغ بعضی دستورالعمل ها و آیین نامه ها مشکل شرعی نداریم، اما در مرحله اجرا بانک ها به چند دسته تقسیم می شوند. یک دسته بانک هایی هستند که تمامی قوانین و آیین نامه ها را دقیق اجرا می نمایند و برای شرع هم احترام قائل اند. یک گروه بانک هایی هستند که زیاد برای آن ها فرقی نمی نماید گاهی اجرا می نمایند و گاهی هم نه؛ اما دسته سوم بانک هایی هستند که قوانین را رعایت نمی نمایند و اصلاً به شرع اعتقادی ندارند و به آن عمل نمی نمایند!

این ادعای موسویان در حالی است که متولی برخورد با چنین بانک های متخلفی خود بانک مرکزی است و اساساً این سؤال پیش می آید که علت انفعال بانک مرکزی در مقابله با این متخلفین چیست؟ آیا تعارض منافعی وجود دارد؟ چه کسی باید این عمل به قانون را پیگیری و مطالبه کند تا بانک ها موظف به اجرا های همان قوانین نیم بند باشند!

نگاه متفاوت اسلام و لیبرالیسم به اقتصاد

لیبرالیسم مکتبی انسانی و بر پایه اصالت آزادی فرد بناشده است به شکلی که هیچ کدام از فضلیت های انسانی نمی تواند مخل آزادی فردی شوند به بیان بهتر این مکتب بین عدالت و آزادی مورد دوم را انتخاب می نماید؛ رقابت بازار آزاد لیبرال هم نشأت گرفته از همین نوع تفکر است.

ابتدا باید گفت که علم اقتصاد امری ثابت است مثل قانون جاذبه؛ اما نحوه مواجهه ما با قانون و علم است که بیانگر راه و روش مکاتب است.

در مکتب سرمایه داری بانک یک قدرت برای از بین بردن مستمندان است. در سیستم بانکداری مدرن عده ای پول می دهند و عده ای فقط کوشش می نمایند تا قرض آن ها را بدهند و به این ترتیب شکاف طبقاتی حاصل شده و فقر اپیدمی می گردد.

اما در آن طرف میدان مکتب اسلام معتقد است که همه باید کار نمایند به هر ترتیبی اگر کسی سرمایه ای را به کسی قرض می دهد نباید بیشتر از آن را طلب کند و اگر بنای شراکت دارند باید سود و ضرر بین آن ها تقسیم گردد و این گونه هیچ وقت حتی اختلاف طبقاتی محسوسی هم پیش نخواهد آمد و اگر اختلافی باشد ناشی از کوشش افراد است.

نرخ بالای سود بانکی

نرخ بالای سود بانکی به گفته مسئولین بانک مرکزی ناشی از تورم است و این قانون در تمامی دنیا در قبال بانک ها اجرا می گردد. قسمت عمده تورم را نقدینگی در کشور رقم میزند و قسمت عمده نقدینگی را بانک ها در کشور به وجود می آورند. کنترل نقدینگی بانک ها می تواند کاهش قابل توجهی از رشد تصاعدی نقدینگی را به دنبال داشته باشد، اما مسئولان دولتی و بانکی به جای تدبیر آسان ترین راه یعنی خلق پول و اعتبار را به کار می گیرند.

اما نرخ سود بر چه اساس معین می گردد و چرا یکسان به تمامی مردم پرداخت می گردد آیا بانک به صورت یکسان سود می نماید؟

در جواب این سؤال مسئولین بانک مرکزی اشاره می نمایند که این سود بانکی پرداخته شده ماهانه به صورت علی الحساب است و در آخر سال حساب می گردد. اگر بیشتر باشد به حساب سپرده گذاران واریز می گردد و اگر کمتر باشد بانک از سهم خودش می بخشد.

حال سؤال این است بانک که از خودش ماهیتی ندارد بعضی بانک ها خصوصی اند و بعضی دولتی، در بانک های خصوصی آیا سهامداران از این اتفاق راضی اند؟

و در بانک های دولتی آیا مردم راضی اند که از جیب آن ها به حساب افراد کمی که از قضا سرمایه دار هستند بخشیده گردد!

منبع: خبرگزاری دانشجو
انتشار: 28 مرداد 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: turkeyro.ir شناسه مطلب: 1251

به "شوخی تلخ بانکداری بدون ربا ، چگونه بانک ها جیب مردم را خالی کردند؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "شوخی تلخ بانکداری بدون ربا ، چگونه بانک ها جیب مردم را خالی کردند؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید