طرح دولت برای اقشار ضعیف؛ خانه های متری 10 میلیون - مجله سفرنامه ترکیه

در واقع هدف از ساخت خانه هایی که دولت فقط تا مرحله سفت کاری و اتمام مشاعات و محوطه سازی ها آن را پیش برده و تحویل متقاضیان می دهد، ساخت مسکن در استطاعت برای گروه هایی است که به علت توان مالی محدود، حتی در طرح های خانه سازی دولتی مشابه آنچه از گذشته تا به امروز اجرا شده است، قادر به خانه دار شدن نیستند. آن طور که مسوولان می گویند طرح های خانه سازی دولتی اجرا شده در سال های قبل به علت این موضوع یعنی ضعف توانایی مالی گروه قابل توجهی از متقاضیان، عملا به هدف اصابت ننموده و در نقاط بسیاری این خانه ها در نهایت در چرخه معامله بین سرمایه گذارها نهاده شده است.

ابعاد مسکن سازی در شهرهای تازه

بر اساس تازه ترین آمار اعلام شده از سوی دولت، 600 هزار واحد مسکونی از مجموع 4 میلیون واحد مسکونی در نظر گرفته شده برای ساخت در قالب نهضت ملی مسکن قرار است در شهرهای تازه احداث گردد. تا به امروز نیز بالغ بر 300 هزار نفر متقاضی مسکن ملی در این شهرها ثبت نام نموده اند که از این تعداد 177 هزار نفر واجد شرایط معرفی شده اند. برای اجرای بیش از 200 هزار واحد مسکونی نیز زمین تامین شده است و بیش از 120 هزار واحد مسکونی در پروژه های فعال در دست ساخت قرار دارند. نقاط حومه ای که عمدتا با هدف پاسخ به احتیاج مسکن و سکونت جمعیت سرریز کلان شهرها در پیرامون این شهرهای بزرگ شکل گرفته اند از نیمه دهه 80، با آغاز خانه سازی های دولتی در قالب مسکن مهر، مورد توجه سه سمت فعال بازار مسکن یعنی سیاستگذار، سازنده ها و متقاضیان (طرف تقاضا) نهاده شدند. تا پیش از مسکن مهر این شهرهای تازه چندان مورد توجه نبود. هم اکنون نیز قرار است 600 هزار واحد از 4میلیون واحد نهضت ملی مسکن در این شهرها احداث گردد.

چهار روایت از قیمت ساخت

در حالی که از همان ابتدای آغاز طرح نهضت ملی مسکن در سال 1400، بین انبوه سازان و دولت از بابت هزینه ساخت واحدهای دولتی ساز اختلاف نظر وجود داشت، ارقام و واقعیت های بازار ساخت وساز نیز نشان دهنده آن بود که هزینه ساخت هرمترمربع مسکن با فاصله قابل توجهی بیش از ارقام مشخص شده است. این اختلاف هنوز هم پابرجاست. اما مسوولان طرح نهضت ملی مسکن در دولت، نقشه تازهی را برای ساخت مسکن در استطاعت به وسیله کاهش قیمت تمام شده واحدها برای متقاضیان طراحی نموده اند. برخلاف بعضی مقاومت های اولیه برای اعمال قیمت های روز ساخت مسکن در طرح خانه سازی دولتی، هم اکنون مسوولان اجرای این طرح تا حدی این موضوع را پذیرفته اند که آنچه به عنوان هزینه ساخت هر مترمربع مسکن درنظر گرفته اند کمتر از واقعیت های بازار است. دولت در حالی ساخت هر مترمربع مسکن با هزینه 8 تا 8 و نیم میلیون تومان و با مشاعات و محوطه سازی، 10 میلیون تومان را در نظر دارد که به روایت سازنده های فعال در شهر تهران هم اکنون حداقل هزینه ساخت یک مترمربع مسکن بدون احتساب قیمت زمین در مرکز، 15 میلیون تومان است. در پروژه های معمولی نیز این اندازه تا 20 میلیون تومان می رسد. این در حالی است که ابتدای سال جاری، انجمن مهندسان مشاور معمار و شهرساز در نامه ای میانه هزینه ساخت هر مترمربع مسکن را 17 میلیون تومان اعلام نموده بودند.

به تازگی نیز گزارشی در اختیار دنیای اقتصاد نهاده شده است که در آن شهرداری تهران هزینه ساخت هر مترمربع از واحدهای مسکونی در طرح های مشارکتی خود بدون احتساب قیمت زمین را 25 میلیون تومان اعلام نموده است.

اما یافته ها نشان می دهد دولت بنا دارد در قالب یک طرح تازه، هزینه ساخت هرمتر مربع از خانه های دولتی ساز را نهایتا تا 10 میلیون تومان مشخص و پروژه های خانه سازی دولتی را بر اساس این قیمت انجام دهد. اما جزئیات این طرح چیست؟

جزئیات ساخت متری10 میلیون

علیرضا جعفری، معاون وزیر راه وشهرسازی و مدیرکل شرکت عمران شهرهای تازه در این باره بیان کرد: دولت نیز به این افزایش های هزینه ساخت از ناحیه تورم ساختمانی و رشد محسوس قیمت مصالح وتجهیزات و سایر آیتم های هزینه بر در خانه سازی دولتی واقف است. از سوی دیگر، با این محدودیت روبرو است که باید خانه ها با کمترین قیمت در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.

جعفری با اشاره به اینکه بسیاری از متقاضیان واجدشرایط در دهک های 1 تا 4 درآمدی قرار دارند و به لحاظ سطح استطاعت پذیری توانایی مالی کافی برای خانه دار شدن حتی در قالب طرح های حمایتی ندارند از طراحی مدل تازهی برای کاهش قیمت تمام شده واحدهایی که در شهرهای تازه احداث خواهند شد اطلاع داد.

جعفری به دنیای اقتصاد بیان کرد: در طرح های قبلی، بخش زیادی از افراد فاقد مسکن به علت عدم توانمندی مالی و به رغم آنکه واجد شرایط بودند پیروز به ورود به طرح های حمایتی نشدند بنابراین در شرایط فعلی که هزینه ساخت به اندازه قابل توجه افزایش یافته است باید طرحی تهیه می شد که تا حد امکان بتوان این گروه ها را خانه دار کرد و به همین منظور طرح ساخت مسکن تا مرحله اتمام سفت کاری و واگذاری مرحله نازک کاری به خود متقاضیان، در دستور کار نهاده شده است. در قالب این مدل، دولت خانه ها را تا مرحله اتمام سفت کاری احداث می نماید و آیتم های مربوط به تجهیزات داخلی و همین طور نازک کاری های داخل واحد را به عهده متقاضیان قرار می دهد. با این مدل، فرد متقاضی به علت ضعف بنیه مالی از خانه دار شدن محروم نمی گردد و از سوی دیگر به مرور زمان و به تدریج، اقدام به تکمیل آیتم های داخلی ساختمان می نماید.

جزئیات این طرح نشان می دهد، در این روش، بعد از اتمام مرحله سفت کاری، مسوولیت تامین و تکمیل امکانات داخلی واحد مانند پکیج، کابینت، سینک، هود و شیرآلات، درب های داخلی واحد، تجهیزات نور و روشنایی واحد، کاشی و سرامیک و... بر عهده متقاضی خواهد بود. دیوارهای داخلی ساختمان نیز به مرحله زیرسازی رسیده و رنگ آمیزی به متقاضی واگذار می گردد. معاون وزیر راه وشهرسازی به دنیای اقتصاد بیان کرد: با این کار می توان هزینه های تمام شده واحدها را در ابتدا مدیریت کرد و قیمت تمام شده را به حد استطاعت متقاضی رساند. در واقع از نظر طراحان این روش مهم آن است که با این روش، افراد واجد شرایط حتی آنهایی که از توانایی مالی کافی برای خرید یک آپارتمان کامل برخوردار نیستند صاحبخانه شوند و در یک فرآیند تدریجی خانه خود را تکمیل نمایند.

تایید تشدید خریدهای سرمایه ای

معاون وزیر راه وشهرسازی بعلاوه با تایید تشدید خریدهای سرمایه ای در شهرهای تازه در سال های اخیر به علت جهش قیمت مسکن، مدل ساخت تا مرحله اتمام سفت کاری را یکی از اقداماتی دانست که دولت بنا دارد برای مقابله با سوداگری و کنترل خریدهای سرمایه ای در شهرهای تازه، آن را اجرایی کند.

به گفته جعفری، در سال های گذشته، گروه زیادی از خانوارهای متقاضی خانه های دولتی به علت عدم توانایی برای تامین سهم آورده متقاضی به ناچار این واحدها را به سرمایه گذاران ملکی واگذار کردند و به همین علت بخش زیادی از واحدهای مسکونی دولتی ساز که با هدف خانه دار شدن اقشار فاقد مسکن در دهک های ابتدایی ساخته شده بود، از هدف منحرف شده و در نهایت در چرخه معاملات سرمایه ای نهاده شد. اما با روش ساخت تا مرحله اتمام سفت کاری این واحدها با استطاعت مالی متقاضیان هماهنگ خواهد شد و بنابراین از این روش، گروه های کمتری به علت ضعف بنیه مالی ناچار به فروش خانه ها می شوند. وی از این طرح در کنار سایر روش هایی مانند دریافت مالیات از خانه های خالی در شهرهای تازه و مقابله با سوداگران ملکی که اقدام به خرید و فروش غیرمجاز امتیاز خانه های دولتی ساز می نمایند به عنوان یک روش مهار سوداگری و خریدهای سرمایه ای در شهرهای تازه یاد کرد.

مشخص محل 27 شهرک تازه

جعفری که پیش تر و در جریان نشست خبری اخیر خود از برنامه ساخت 77 شهرک تازه در نقاط مختلف کشور اطلاع داده بود، بیان کرد: تا به امروز جانمایی ساخت 27 شهرک نهایی شده است و مابقی نیز در دست مطالعه و انجام سایر مراحل قرار گرفته است. قرار است 4 میلیون نفر نیز در این شهرک ها اسکان داده شوند.

این 27 شهرک قرار است در نواحی ساحلی جنوب کشور و در چهار استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر احداث شوند. 8 شهرک یا سکونتگاه ساحلی در استان سیستان و بلوچستان، 10 سکونتگاه شهرکی در هرمزگان، 5 شهرک در خوزستان و 4 شهرک در استان بوشهر تا به امروز جانمایی شده است.