عوارض کود آهن در صورت مصرف بی رویه
به گزارش مجله سفرنامه ترکیه، در کشاورزی و باغبانی، استفاده از عناصر غذایی خاص می تواند به سلامت و رشد بهتر گیاهان کمک کند، اما در عین حال استفاده نادرست نیز مخاطراتی را به همراه دارد. یکی از این عناصر، کود آهن است که در بسکمک از گیاهان برای تولید سبزینه ضروری است.
بدون آهن، برگ ها ممکن است زرد شوند و رشد گیاهان مختل شود. این مقاله به بررسی ویژگی های مکمل آهن، دلایل استفاده و عوارض کود آهن و نتیجه ناشی از مصرف بیش از حد آن پرداخته می شود و روش هایی برای شناسایی و رفع این عوارض پیشنهاد خواهیم داد.
شناخت انواع کود به شما کمک می کند بتوانید به بهترین نحو از گیاهانتان نگهداری کنید. ما در یکسری مقالات مدون درباره انواع کود برای گیاهان مختلف صحبت کرده ایم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید باشد.
کود آهن چیست و چرا مورد استفاده قرار می گیرد؟
آهن ماده ای حیاتی در تولید سبزینه و فتوسنتز است که به گیاهان کمک می کند تا با جذب نور، انرژی لازم را برای رشد تامین کنند. در خاک هایی که سطح آهن آن ها پایین است؛ گیاهان دچار ضعف شده و برگ هایشان رنگ پریده یا زرد خواهد شد. مکمل های حاوی روی یا آهن، برای جبران این کمبود استفاده می شوند تا گیاهان سلامت خود را به دست بیاورند و در تولید سبزینه دچار مشکل نشوند.
استفاده از این مکمل بیشتر در خاک هایی که حالت لغزنده دارند و مقدار بازی بودن آن ها زیاد (قلیایی) یا خاک های آهکی توصیه می شود؛ چرا که به علت قلیایی بودن محیط خاک فعالیت های شیمیایی کاهش پیدا می کند و نیازمند مقداری آهن برای حل این مشکل است. این کود معمولاً در قالب محلول یا پودر قابل استفاده است و به گیاهان کمک می کند تا مواد مغذی دیگر را بهتر جذب کنند و رشد بهتری داشته باشند.
عوارض کود آهن در صورت مصرف بیش از حد چیست؟
مصرف بیش از حد مکمل آهن می تواند اثرات منفی روی رشد گیاهان، خاک و حتی محیط زیست داشته باشد. گیاهانی که آهن را بیش از حد نیاز دریافت می کنند، دچار توقف در رشد خواهند شد و رو به زوال می روند. یکی از علت های اصلی جذب سمومی است که در اطراف ریشه فرآیند تغذیه گیاه را متوقف خواهد کرد و رشد و سبزینگی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در ادامه به برخی از این عوارض کود آهن اشاره خواهیم کرد. همراه ما باشید.
آسیب به رشد گیاهان
مصرف زیاد کود آهن می تواند منجر به بروز مسمومیت شود و جذب سایر عناصر غذایی ضروری را برای گیاهان سخت کند. در این شرایط، گیاه دچار زردی غیرعادی برگ ها، توقف رشد و حتی ریزش برگ ها می شود. تجمع آهن در برگ ها، باعث ایجاد فضایی مسموم می شود که عمل فتوسنتز یا ایجاد ماده سبزرنگ گیاه را متوقف خواهد کرد. بعد از این اتفاق اگر گیاه جزء رسته گیاهان پرورشی باشد، محصول نخواهد داد و در مدت زمان کوتاهی، رو به زوال می رود.
مسمومیت خاک
یکی از عوارض کود آهن بر هم زدن تعادل مقدار اسیدی بودن خاک است. در واقع آهن بیش از حد در خاک می تواند تعادل شیمیایی خاک را برهم زند و مقدار اسیدی بودن خاک را افزایش دهد. این تغییر از جذب دیگر عناصر مغذی مانند فسفر، منیزیم و پتاسیم از طریق گیاه جلوگیری می کند که رشد دیگر گیاهان یک منطقه را به خطر خواهد انداخت.
از قلم نیاندازید که افزایش اسیدی بودن خاک بر فعالیت های میکروبی تاثیر بالایی دارد و در نهایت منجر به آلودگی و مسمومیت خاک می شود که در بلند مدت مسائلی نظیر فرسایش خاک، فقر خاک و … را دربر خواهد داشت و کیفیت خاک را کاهش می دهد. لازم است بدانید خاک هایی که از تراکم و غلظت بیشتری برخوردار باشند، استعداد مسمومیت بیشتری در مقابل این کود خواهند داشت.
سوزاندن ریشه ها
همان طور که بالاتر هم اشاره کردیم؛ مقدار بالای آهن در خاک می تواند به ریشه های گیاه آسیب برساند. این حالت معمولاً باعث ایجاد سوزش و خفگی ریشه ها می شود، زیرا تجمع زیاد آهن می تواند مانع از تنفس و جذب آب و مواد مغذی از طریق ریشه ها شود. در نتیجه، ریشه ها ممکن است ضعیف شده و فعالیت آن ها در جذب مواد غذایی کاهش پیدا کند، که این امر به تدریج باعث ضعف کلی گیاه و کاهش رشد آن می شود.
جلوگیری از جذب عناصر ضروری دیگر
آهن اضافی در خاک می تواند جذب دیگر عناصر ضروری مانند کلسیم، پتاسیم و نیتروژن را با مشکل روبرو کند. این اختلال در تعادل مواد مغذی، گیاهان را از دسترسی به عناصری که برای رشد و سبزینگی لازم هستند محروم می کند. کمبود این عناصر می تواند باعث زردی، کندی رشد و حتی علائم کمبود در برگ ها و ساقه ها شود.
چطور عوارض کود آهن را شناسایی و رفع کنیم؟
شناسایی و رفع اثرات ناشی از مصرف بیش از حد مکمل آهن بسیار مهم است، چرا که این عوارض می تواند باعث توقف رشد و ضعیف شدن گیاهان شود. روش های زیر برای کاهش این عوارض پیشنهاد می شود و می توانند در جلوگیری از آسیب به گیاهان و خاک موثر باشند. در ادامه به سایر راه چاره هایی خواهیم پرداخت که برای رفع این عارضه کاربرد دارند.
کاهش مصرف و کنترل مقدار
اولین اقدام برای رفع عوارض مصرف بیش از حد، کاهش مقدار مصرف است. گیاهانی که دچار این عارضه می شوند نیاز دارند تا در معرض حداقل آهن قرار گیرند و بتوانند بدون تاثیر منفی رشد کنند. اندازه گیری و تعیین دقیق نیاز گیاه و تنظیم مصرف مکمل آهن، از تجمع آن در گیاه و خاک جلوگیری کرده و به رشد سالم گیاه کمک می کند.
شست و شوی خاک
روش دیگر شست و شوی خاک است که به کاهش غلظت آهن در خاک کمک می کند. این کار می تواند مقدار آهن اضافی را کاهش دهد و اجازه دهد تا خاک به شرایط طبیعی بازشود. برای گیاهان گلدانی یا آپارتمانی که در فضای محدود رشد می کنند، شست و شو با آب در چندین مرحله بسیار موثر است. این روش به ویژه برای گیاهانی که در اثر تجمع آهن آسیب دیده اند، مفید است و به حذف آهن اضافی کمک می کند.
استفاده از مواد تنظیم کننده خاک
یکی از روش های مؤثر برای کاهش آثار منفی آهن اضافی، استفاده از مواد تنظیم کننده خاک مانند آهک و گوگرد است. اضافه کردن این مواد می تواند به متعادل سازی pH خاک کمک کرده و از تأثیرات منفی آهن اضافی در محیط جلوگیری کند. این تنظیم کننده ها به ویژه در خاک های اسیدی مفید هستند و از تجمع آهن و عدم تعادل مواد مغذی جلوگیری می کنند. برای دسترسی به بهترین نتیجه، توصیه می کنیم که برای مقدار و نوع تنظیم کننده ها با مشورت کارشناسان خاک، از کود آهن استفاده کنید.
افزودن کودهای حاوی عناصر ضروری دیگر
استفاده از کودهایی که عناصر غذایی دیگر مانند منیزیم و فسفر را تأمین می کنند، می تواند جذب آهن اضافی را کاهش دهد و تعادل مواد مغذی خاک را حفظ کند. این عناصر می توانند رقابت با آهن را برای جذب از طریق گیاهان افزایش دهند و مانع از تجمع بیش از حد آن شوند. با اضافه کردن کودهای حاوی این مواد، گیاهان می توانند به تعادل بهتری در جذب مواد مغذی دست پیدا کنند و از اثرات منفی مصرف بیش از حد آهن مانع شوند.
کود آهن یکی از مفیدترین کودها است که اگر درست استفاده شود گیاه شما را نجات خواهد داد. در دو مقاله زیر می توانید در این باره بیشتر بخوانید:
استفاده از کود آهن برای پتوس (نحوه استفاده و اهمیت آن)
روش صحیح استفاده از کود آهن برای زاموفیلیا + تشخیص کمبود آهن
نکاتی که باید درباره کود آهن گیاه بدانید
جمع بندی
آهن به عنوان یک عنصر اساسی برای گیاهان اهمیت بالایی دارد اما استفاده بیش از حد از آن می تواند عوارض متعددی به همراه داشته باشد. شناخت دقیق نیازهای گیاه و استفاده صحیح از این مکمل باعث می شود که از عوارض جلوگیری کنید و سلامت و رشد گیاهان خود را تضمین کنید. با استفاده از روش های پیشنهادی، می توان به راحتی از این مسائل جلوگیری کرد و اثرات منفی را کاهش داد.