جنگ با کرونا؛ بی زره و کلاهخود - مجله سفرنامه ترکیه

خبرنگاران- مژگان مهرابی: باورش سخت است، اما رخ داد. هیچ کدام از ما پایتخت نشین ها تصور نمی کردیم روزی برسد، تهران از هیاهو بیفتد و عاری از رهگذر گردد. ویروس ناشناخته که منشأ آن خارج از مرزهای کشورمان بود، توانست نظم زندگی روزمره ما را برهم بزند و بیشتر شهرنشینان را خانه نشین کند. حضور این موجود مزاحم آنقدر غیرمنتظره بود که در روزهای اول تعداد زیادی از شهرهای کشورمان را گرفتار کرد و بیشتر از همه تهران بود که به دلیل حجم بالای جمعیت یا شاید هم رفت وآمد زیاد درگیر این معضل شد. اما نکته حائز اهمیت این است که شیوع کرونا در همه مناطق شهر به یک اندازه نیست و در این میان محله هایی که بافت فرسوده بیشتری دارند و یا شلوغ تر هستند روزهای بحرانی تری را پشت سر می گذارند. مصداق این ادعا، مناطقی است که در پهنه شرقی پایتخت قرار گرفته است. از آنجا که این محدوده دروازه ورودی شهرهای شمالی و شرقی کشور محسوب می گردد برای آلودگی به ویروس کرونا مستعدتر هستند. به رغم کوشش بی وقفه پزشکان و کارشناسان حوزه بهداشت برای مشاخصه با کرونا، تا به امروز درمان خاصی برای این بیماری پیدا نشده و آنچه برای کنترل این بیماری مرتب توصیه می گردد، اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه خانگی است. اینکه طرح های یادشده تا چه اندازه، توانسته بیماری کرونا را در پهنه شرق کنترل کند سؤالی است که با مسئولان ستاد مشاخصه با کرونا در میان گذاشتیم.

رضا کرامتی رابط شورایاری منطقه 4

• بحران کرونا در محله های کم برخوردار

منطقه 4 به دلیل موقعیت جغرافیایی، پر رفت و آمدترین و شلوغ ترین منطقه پهنه شرق به شمار می آید. قرار دریافت بازار مبل در محله های شمیران نو و اوقاف و همچنین تعمیرگاه های خودرو در محدوده ناحیه 6 به ویژه خیابان وفادار باعث شده این روزها که شهر در حالت سکون به سر می برد، محله های یادشده همچنان شلوغ و پر رفت وآمد باشند. نکته دیگر وجود ایستگاه مترو فرهنگسراست که هر روز حجم زیادی از مسافران حاشیه تهران را روانه پایتخت می نماید. رضا کرامتی رابط شورایاری منطقه 4 در این باره می گوید: ایستگاه مترو فرهنگسرا پای بسیاری از شهروندان شهرهای بومهن، رودهن، پردیس و گیلاوند را به منطقه 4 باز نموده است. فعالیت تعداد زیادی از تاکسی های خطی در این مکان هم خود عامل دیگری برای ایجاد بحران در منطقه است. او در ادامه با اشاره به مستعد بودن پایانه های علم و صنعت و رسالت برای شیوع بیماری کرونا می گوید: در پایانه علم صنعت سامانه تندروی خط پایانه بیهقی و خاوران وجود دارد. همچنین تاکسی هایی که مقصدشان لواسانات است. مسافران زیادی هر روز به این پایانه رفت وآمد می نمایند و می توانند هر کدامشان ناقل بیماری باشند. یا پایانه رسالت که تاکسی های زیادی برای راستا غرب و شرق تهران دارد. کرامتی می گوید: فاصله اجتماعی را 2 متر مشخص نموده اند، اما آیا مسافران در اتوبوس ها و تاکسی ها یا در صف نانوایی ها، بانک ها یا بازارتره بار با چنین فاصله ای کنار هم هستند؟ با چنین شرایطی نمی توان آن طور که باید طرح فاصله گذاری اجتماعی را در شهر اجرایی کرد.

• مغازه هایی که باز هستند

پاساژها و مراکز تجاری مهمی در منطقه 4 وجود دارد که اغلب شان تعطیل اند. اما متأسفانه همه اصناف خرده فروش خیابان حجربن عدی باز بوده و فعالیت می نمایند. کرامتی با اشاره به این موضوع می گوید: برخی از اهالی محله های ناحیه 7 مثل اوقاف، شمیران نو و قاسم آباد ده نارمک به دلیل مشکل معیشتی آن طور که باید مسائل ایمنی و بهداشتی را رعایت نمی نمایند و همین موضوع می تواند شیوع کرونا را در این محله ها بحرانی تر کند. ما نمی توانیم مردم را مقصر بدانیم چون اغلب آنها قشر کم درآمد هستند و ناگزیر برای کسب درآمد، طرح فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه خانگی را جدی نمی گیرند. با این وصف شورایاری با همکاری مردم و مدیران شهری توانسته به طور چشمگیری این بیماری را در منطقه 4 کنترل کند. او در ادامه به ضدعفونی معابر، پایانه ها و فروشگاه ها اشاره می نماید. به باور این معتمد محله، طرح فاصله گذاری اجتماعی زمانی محقق می گردد که همه مردم برای سلامتی خود ارزش قائل بوده و توصیه های بهداشتی را جدی بگیرند.

محسن حدادیان، رابط شورایاری منطقه 8

• محله هفت حوض دوره سکون را می گذراند

منطقه 8 نسبت به دیگر مناطق پهنه شرق از وسعت کمتری برخوردار است، از این رو جمعیت کمتری را در خود جای داده است. اغلب خیابان های آن عریض و فقط در برخی از محله ها مثل وحیدیه، مجیدیه و لشکر که بافت متراکم تری دارند، معابر از عرض کمتری برخوردارند. به گفته محسن حدادیان رابط شورایاری منطقه، تکه هشتم پایتخت در مورد مشاخصه با بیماری کرونا شرایط مطلوبی دارد. او دلیل شرایط آرام منطقه را رعایت شهروندان و همکاری شان با ستاد مشاخصه با کرونا می داند. اغلب سکنه منطقه 8 کارمند هستند و از نظر معیشتی در حد متوسطی قرار دارند. یکدیگر را خوب می شناسند و برای یاری هم از هیچ کاری مضایقه نمی نمایند و خودشان به هم آموزش می دهند. به گفته این معتمد محلی، محدوده محله هفت حوض که بافت تجاری منطقه محسوب می گردد در حال حاضر دوره سکون خود را سپری می نماید. همه پاساژها و مغازه ها تعطیل هستند و همین باعث شده شهروندان برای خرید از دیگر مناطق و محله ها به اینجا نیایند.

• سبلان، تنها محله شلوغ منطقه 8

اهالی منطقه 8 خیلی خوب فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می نمایند. جلو نانوایی یا سوپرماکتی ها یا دیگر مغازه هایی که مواد غذایی عرضه می نمایند به فواصل یک تا 2 متری می ایستند. بدون اینکه علامت گذاری صورت گرفته باشد. حدادیان این مسئله را یادآوری و تأکید می نماید: این کارشان خودجوش است و اگر کسی رعایت نکند به او تذکر می دهند. البته این موضوع در محله وحیدیه کمتر رعایت می گردد چون در این محله اغلب خانه ها کوچک و ریزدانه و پرجمعیت است. با این حال نیروی جهادی و شورایارها هر روز با خودرو و کوله معابر و سطوح منطقه، ایستگاه های اتوبوس، پارک ها را گندزدایی می نمایند. حدادیان معتقد است، اگرچه به دلیل عبور خط 2 مترو و همچنین سامانه پر مسافر انقلاب ـ تهرانپارس از خیابان دماوند، مسافران زیادی از محدوده منطقه 8 رد می شوند، اما این مهم نتوانسته سلامت اهالی را به خطر بیندازد. او دلیل این اتفاق را افزایش مطلعی شهروندان منطقه 8 می داندو معتقد است تنها محله شلوغ منطقه سبلان است که صبح ها بارترافیکی سنگینی را تحمل می نماید. که البته این موضوع بحرانی را در منطقه ایجاد نمی نماید.

مرتضی احمدلو دبیر شورایاری محله زاهد گیلانی / منطقه 13

• یک بام و دو هوا در پازل سیزدهم شهر

منطقه 13 دروازه ورودی شرق پایتخت محسوب می گردد و به دلیل وجود پادگان های زیادی که در خود جای داده و وجود 2 روستای سرخه حصار و ترکمن ده در حریم خود، باعث شده از موقعیت ویژه ای برخوردار باشد. شورایاران، مدیران شهری و نیروهای جهادی این منطقه هم مانند دیگر مناطق پهنه شرق همه توان خود را به کار گرفته و برای حفظ سلامت شهروندان، جای جای سطح محله ها و معابر را گندزدایی می نمایند. اما نکته حائز اهمیت وجود برخی از محله هاست که به رغم کوشش جهادگران سلامت هنوز فاصله اجتماعی در آنها به طور کامل اجرا نمی گردد. مصداق شاخص آن بازارتره بار شهرستانی است که در خیابان مرتجایی قرار گرفته است. مرتضی احمدلو دبیر شورایاری محله زاهدگیلانی، در این باره می گوید: محله هایی که در محدوده ناحیه یک قرار دارند به دلیل بافت متراکم شان با مشکلاتی روبرو هستند. به خصوص محدوده میدان امام حسین(ع) که به جز فروشگاه های پوشاک همه مغازه هایشان باز است. شب ها بعد از ساعت 8 دستفروش ها بساط نموده و اجناس نو و کهنه خود را به مشتریان عرضه می نمایند. بساط گسترها به راحتی در این محدوده فعالیت می نمایند بدون اینکه توجهی به تذکرهای اداره ساماندهی منطقه داشته باشند. اغلب کاسبان بازار شهرستانی طایفه ای هستند و حتی در روزهای تعطیل هم کار می نمایند.

• تعطیلی بورس پوشاک در محله نیروی هوایی

بیمارستان های بوعلی و فجر در منطقه 8 این روزها پذیرای بیماران کرونایی است و این مسئله شرایط خاصی را در این محدوده ایجاد نموده و نیروهای جهادی مسجد فخریه و خیریه ابن رضا(ع) مرتب برای کادر درمانی آنها آب میوه و مواد خوراکی تهیه نموده و به دستشان می رسانند. احمدلو با اشاره به این موضوع، درباره سایر ویژگی های این منطقه می گوید: نانوایی های مدرن و به روز خودشان رعایت می نمایند و جلو آنها را با اشل قرمز رنگ علامت گذاری نموده ایم. مردم هم همکاری می نمایند. اما نانوایی های قدیمی به خصوص آنهایی که در کوچه پسکوچه های محله های فرسوده قرار دارند خیلی به رعایت بهداشت اهمیتی نمی دهند و شهروندان هم نه خود رعایت نموده و نه اعتراض می نمایند. موضوع حائز اهمیت دیگری که احمدلو به آن اشاره می نماید، خیابان پیروزی است که بیشترین مراکز خرید را در خود جای داده است. به ویژه چهارراه کوکاکولا و خیابان اول نیروی هوایی که بورس پوشاک و مانتوفروشی هستند. او با اشاره به اینکه همه این مراکز تعطیل هستند، می گوید: شهروندان منطقه 13 خیلی خوب با نیروهای جهادی و شورایاری همکاری می نمایند.

• ضد عفونی فضاهای روستایی حریم منطقه 13

ماجرا به اینجا ختم نمی گردد، منطقه 13در حاشیه خود بخش هایی هم با عنوان حریم دارد. روستاهای سرخه حصار و ترکمن ده در حریم منطقه واقع شده و بر خلاف دیگر محله های پازل سیزدهم شهر، از داشتن کمترین امکانات شهری بی بهره اند. از این رو نمی توان انتظار داشت در چنین شرایطی اهالی روستاها آن طور که باید بهداشت یا فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نمایند. احمدلو می گوید: اغلب سکنه روستاها برای کار به تهران می آیند و در طول روز بین روستا و مناطق شهری رفت وآمد می نمایند. چندبار فضای روستا و معابر آن را ضدعفونی نموده ایم. در ترکمن ده مقبره امامزاده عبدالله(ع) واقع شده که البته این روزها تعطیل است.

علی زیاری دبیر ستاد بحران منطقه 14

• محله حسین آباد دولاب را تعطیل کردیم

دورتادور منطقه 14 شریان های پر تردد قرار گرفته و روزانه حجم زیادی از مسافران گذرشان به اینجا می افتد. از سوی دیگر وجود دادگستری، دادگاه خانواده، بازارگل شهید محلاتی، دانشگاه آزاد و اداره های پست و ثبت احوال که همه آنها در محله حسین آباد دولاب قرار گرفته است خود موضوع دیگری است که پای بسیاری از شهروندان را از راه های دور و نزدیک به این منطقه باز می نماید. علی زیاری رئیس ستاد بحران منطقه 14 می گوید برای کنترل بیماری کرونا و حفظ سلامت شهروندان اقداماتی صورت گرفته است: با دستور رضا عباسی شهردار منطقه، ستاد بحران منطقه به قرارگاه مرکزی مشاخصه با کرونا تبدیل شده است. در گام اول بازارگل شهید محلاتی که شلوغ ترین بازار منطقه به شمار می آید را تعطیل نموده ایم. بعد از آن همه مراکز پررفت و آمد مثل دادگاه خانواده و دادگستری تعطیل شد. البته این 2 مکان در هفته اول اردیبهشت ماه با رعایت نکات بهداشتی فعالیت خود را از سر گرفته اند. از دیگر اقدامات منطقه 14 به جز ضدعفونی کردن محله ها و معابر، گندزدایی کلانتری و بیمارستان بعثت است. زیاری ادامه می دهد: هر کدام از دبیران شورایاری اداره امور محله خود را عهده دار شده و برای حفظ سلامت اهالی فعالیت می نمایند. با یاری آنها تجهیزات ضدعفونی بین خانواده های نیازمند توزیع شده و جلو نانوایی ها برای اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی نشانه گذاری شده است.

• کمترین فاصله گذاری اجتماعی در محله شیوا

در محله گذرپایین دولاب یکی از نانوایی ها از خود خلاقیت به خرج داده و به مشتری ها قبض می دهد تا هرکدام از آنها با توجه به شماره شان به جلو نانوایی بروند. در بین محله های منطقه 14، در محله شیوا کمتر فاصله گذاری اجتماعی رعایت می گردد. محمد شاهانی دبیر شورایاری محله شیوا می گوید: شیوا محله ای قدیمی و سنتی است با خانه های کوچک و مردمی که از نظر معیشتی ضعیف هستند. نرخ پایین خانه در این محله باعث شده افراد غیربومی بیشتر از شهرهای شرقی ایران در اینجا ساکن شوند. ببیشترشان یا روزمزد هستند یا کارگر و خیلی از آنها برای کسب روزی دستفروشی می نمایند. علاوه بر آن بیشتر مغازه های محله شیوا در هر صنفی باز هستند و فعالیت می نمایند. هرکدام از اینها می تواند ناقل باشد. با این وصف سعی نموده ایم با آموزش چهره به چهره شهروندان را از راه های ابتلا به بیماری کرونا مطلع کنیم. موضوع دیگر وسعت زیاد فضای بی دفاع شهری در محله حسین آباد دولاب است که باعث حضور کارتن خواب ها در منطقه شده است. نیروهای جهادی و شورایارها به جای راندن این قشر آسیب دیده از محله، با ایجاد ایستگاه صلواتی همای رحمت آنها را زیر چتر حمایتی خود گرفته اند. در کنار توزیع غذا، به آنها مواد ضدعفونی نماینده اهدا می گردد.

قاسم حسین زاده رابط شورایاری منطقه 15

• فرهنگسازی برای اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی

منطقه 15 با حسب حریم آن وسعت قابل توجهی از پهنه شرق را فرا گرفته است. این منطقه دروازه تردد شهروندان به شهرهای ورامین، قرچک، پاکدشت و شهرهای شرقی کشور است. از این رو روزانه حجم زیادی از مسافران را پذیراست. قاسم حسین زاده رابط شورایاری منطقه 15 می گوید: در نخستین گام با توجه به موقعیت منطقه 15 سعی کردیم سطح مطلعی شهروندان را بالا ببریم. بهترین راه فرهنگسازی بود. از این رو مدیران محله دست به کار شده و با آموزش های چهره به چهره اهالی را از راه های انتقال بیماری مطلع کردند. سپس کارگروه سلامت را تشکیل دادیم و از پزشکان و کارشناسان حوزه بهداشت یاری گرفتیم. جای تشکر دارد که شهروندان و کاسبان در این راه ما را یاری کردند. در روزهای اول قرنطینه خانگی و اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی، چند خودرو پلیس امنیت در خیابان بیستم افسریه که مرکز خرید شرق تهران است قرار دادیم. کاسبان همکاری نموده و هیچ کدام مغازه شان را باز نکردند. او متذکر می گردد که حتی محله هایی که در بافت فرسوده قرار دارند هم به خوبی رعایت می نمایند. بختیار دین پرور دبیر شورایاری محله کیانشهر شمالی هم می گوید: مسئولان این امر همیشه پای کار بودند و مردم هم همراهی کردند. اهالی این محله بیشتر کامیون دار هستند یا در کارخانه کار می نمایند. بنابراین به جز مغازه های اغذیه فروشی اهالی ضرورتی نمی بینند در سطح شهر حضور پیدا نمایند.

• شوش حال خوبی ندارد!

نادر مهربانی معتمد محله شوش نظر دیگری دارد و از بی نظمی در محله اش گله مند است. می گوید: اهالی این محله به هیچ وجه رعایت نمی نمایند. به خصوص خیابان رجب نیا که به خیابان شهرزاد شهره است. از رستوران تا بلورفروشی و مغازه های تعمیرات خودرو باز هستند. وانتی های سدمعبر با مخدوش کردن پلاک خود کنار خیابان توقف می نمایند. از سوی دیگر حضور معتادان چون گذشته در محله شوش زیاد است و کلنی آنها می تواند سلامت تک تک افراد این محله را به خطر بیندازد. حسین زاده می افزاید: حق با اهالی محله شوش است. متأسفانه خیابان شهرزاد از قدیم پاتوق دستفروش ها و وانتی ها بوده است. البته مدیریت شهری منطقه چندین بار برای جمع آوری آنها اقدام نموده اما آن چنان پیروز نبوده است. قشر این محله کم درآمد هستند و کسب روزی شان از این راه است. به اعتقاد این معتمد محله، بیشتر از همه فاصله گذاری اجتماعی بایددر وسایل نقلیه عمومی است جدی گرفته گردد. به خصوص منطقه 15 که اغلب خطوط حمل ونقل عمومی اش پرمسافر است.