افق روشن صادراتی پیش روی شرکت های دانش بنیان - مجله سفرنامه ترکیه

اول به این دلیل که خوشبختانه بخشی از حاکمیت از شرکت های دانش بنیان حمایت می کند. به علاوه سیاست گذاری ها در این حوزه به مراتب سیاست گذاری منطقی و درستی است و این به رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان و بهبود کیفیت تولیدات آن ها در درازمدت کمک کرده است. دلیل دوم هم به پاندمی کرونا بازمی شود که در همه دنیا و همچنین در ایران رویکردها را با سرعت زیاد به سمت استفاده از فناوری های نو سوق داد. این امر به رونق کسب وکارهای دانش بنیان کمک زیادی کرد.

اما همان طور که اشاره شد اقتصاد دانش بنیان هم همانند سایر حوزه ها با چالش های جدی همراه بود. مهم ترین این چالش ها مسئله تحریم و ارتباطات خارجی و همین طور سیاست های نادرست اقتصادی در داخل است که خواه ناخواه حوزه دانش بنیان ها را هم متاثر کرده است. باید بپذیریم که توسعه اقتصادی بدون اتصال به اقتصاد دنیای ممکن نیست و این اصل در حوزه دانش بنیان ها به طریق اولی جاری و ساری است.

فکر می کنم سال آینده فضای کسب وکار کشور چالش های جدی دارد و این طور که پیش می رود به نظر می رسد این چالش ها ادامه پیدا کند و حتی شدیدتر شود. حتی اگر توافق وین انجام شود (که در حال حاضر چشم انداز مناسبی برای آن نمی بینم) باز هم به این سادگی نمی شود جایگاه مناسبی برای برند ایران در دنیا در نظر گرفت. دلیل آن تجربه توافق قبلی است. با زیر پا گذاشته شدن توافق قبلی از سوی آمریکا و اعمال تحریم های بسیار سخت گیرانه تر نسبت به قبل از آن، همه فعالان اقتصادی دنیا در شرکت های بزرگ و کوچک از اینکه با یک توافق نو دوباره به ایران بیایند و کاری را شروع کنند و بعد از چندسال اتفاق نوی رخ دهد و مجبور به خروج از ایران شوند واهمه دارند. از آنجا که این نااطمینانی و این تهدید وجود دارد ایران جایگاه خودش را در فضای بین الملل دست کم در کوتاه مدت پیدا نخواهد کرد. بنابراین متاسفانه فضای نامطلوب بین الملل حتی در صورت توافق به نوعی ادامه خواهد یافت. البته که اگر توافق انجام شود (که امیدوارم انجام شود) قطعا بسیار بهتر از شرایط موجود خواهد بود. امیدوارم این موضوع برای دولتمردان ما نه به عنوان امری فنتزی و مایه امیدواری بلکه به عنوان یک ضرورت دیده شود. توافق و برداشتن تحریم ها برای کشور ضرورت است و در غیر این صورت امسال اقتصاد ما با چالش های اساسی روبرو خواهد شد.

مشکل دیگری که همه کسب وکارها و از جمله حوزه دانش بنیان ها با آن روبرو هستند، سیاست های غلطی است که در چند سال اخیر متاسفانه اعمال شده است. تصمیمات پوپولیستی، تصمیمات بخشی و تصمیمات شعاری و غیرعملگرایانه فضای کسب وکارها را به طور کلی دچار چالش کرده است. به همین دلیل رتبه های فضای کسب و کار در ایران نامناسب است.

با این حال اما بارقه امیدی که برای شرکت های دانش بنیان وجود دارد همان اکوسیستمی است که در این حوزه ایجاد شده است. حمایت های زیادی وجود دارد و سیاست گذاری های درستی در حال انجام است. به ویژه گردشی به سمت صادرات در حوزه دانش بنیان ها اجرا شده و از انجا که شرکت های دانش بنیانی وجود دارند که از بلوغ کافی برای صادرات برخوردار هستند امیدواری ها در این حوزه افزایش یافته است. پیش بینی من این است که در سال 1401 به خصوص در حوزه صادرات این امید وجود دارد که از دانش بنیان ها بیشتر بشنویم و این مهم ترین نکته ای است که می توان در حوزه دانش بنیان ها به آن توجه کرد.